İnsan hayatını kurtarmada ilk yardımın önemi son derece büyük. Her yıl ülkemizde ve dünya genelinde çeşitli kaza ve yaralanmalarda ilk yardım eksikliğinden dolayı binlerce insan hayatını kaybediyor. İlk yardımın önemine dikkat çekmek için 2003 yılından bu yana Eylül ayının ikinci Cumartesi günü Dünya İlk Yardım Günü olarak kutlanmakta. Bu anlamlı gün vesilesiyle, Ofix Blog‘da bu haftaki sağlık köşemizde ofiste ilk yardım konusunu ele alacağız.

İçerik Başlıkları

• İlk yardım nedir?

• Kimler ilk yardım yapabilir?

• İlkyarcımcı istihdamında yasal zorunluluklar nelerdir?

• İlkyardımcı sertifikası nasıl alınır?

• İlkyardımcı sertifikasının geçerlilik süresi ne kadardır?

• Ofiste ilk yardım sırasında nelere dikkat etmek gerekir?

İlk yardım nedir?

Kısaca ifade etmek gerekirse ilk yardım, herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması veya durumun daha kötüye gitmesini önlemek için olay yerinde ve ilaçsız yapılan uygulamalardır. İlk yardımda herhangi bir tıbbi araç ve gereç kullanılmaz, hastanın veya yaralının sadece ilk yardım ekipmanları ile hayatının kurtarılması sağlanır veya durumunun daha da kötüleşmesi önlenir. İlk yardımın esas amacı, hastanın veya yaralının yaşamsal fonksiyonlarını sürdürmesini sağlamak ve iyileşmesini kolaylaştırmaktır.

Kimler ilk yardım yapabilir?

Günlük hayatımızda ve iş hayatımızda irili ufaklı çok sayıda kaza veya yaralanmaya tanık olabiliyoruz. Bunların bir kısmı basit sıyrık veya zedelenme şeklinde olurken, bir kısmı çok daha ağır şiddette olabiliyor. İlk yardımda bulunacak kişinin, ilk yardım konusunda mutlaka eğitim almış olması gerekli. Basit bile olsa bilinçsizce yapılan yardım ve müdahaleler, hastanın veya yaralının durumunun kötüleşmesine yol açabiliyor. İlk yardım konusunda bilgi ve eğitiminiz yoksa, bilen kişiler tarafından ilk yardımın uygulanması için yardımcı olabilirsiniz. 

Okullarda, sürücü kurslarında veya işyerlerinde ilk yardım konusunda çeşitli eğitimler verilmekte. Fakat işyerlerinde ilk yardım uygulamaları, ilkyardımcı sertifikasına sahip kimseler tarafından yerine getirilmeli. Nitekim, işyerlerinde yaşanan can kayıpları, sakatlanma veya felç gibi vakıaların önemli bir kısmı yanlış ilk yardım uygulamalarından kaynaklanmakta. Bu gibi durumların önüne geçmek için, işyerinizde ilk yardım uygulamalarını ilkyardımcı sertifikasına sahip kişilere bırakmalısınız.

İlkyarcımcı istihdamında yasal zorunluluklar nelerdir?

İlk yardım konusundaki yasal mevzuata göre işyerlerinde ilkyardımcı bulundurma zorunluluğu, bazı koşullara bağlanmış durumda ve bu koşulları yerine getirmeyen işyerleri için para cezası uygulanmakta. Mevzuata göre, az tehlikeli işyerlerinde her 20 çalışan için 1, tehlikeli işyerlerinde her 15 çalışan için 1, çok tehlikeli işyerlerinde ise her 10 çalışan için 1 ilkyardımcı bulundurulması gerekmekte. İlkyardımcı çalıştırma yükümlülüğünün iş verene mali bakımdan ek yük oluşturmaması için ilkyardımcı yükümlülüğü çalışanlar tarafından karşılanmakta. Bunun için, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına uygun sayıda çalışanın ilkyardımcı sertifikası alması gerekmekte.

İlkyardımcı sertifikası nasıl alınır?

İlkyardımcı sertifikası, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim merkezleri tarafından düzenlenen 16 saatlik ilk yardım eğitimi sonucunda yapılan teorik ve uygulamalı sınavların her ikisinden de 100 tam puan üzerinden 85 ve üzeri puan alanlara verilmekte. Eğitime katılabilmek için ilkokul mezunu olmak yeterli.

İlkyardımcı sertifikasının geçerlilik süresi ne kadardır?

İlkyardımcı sertifikasının geçerlilik süresi 3 yıldır. Sürenin bitimini takiben en geç 3 ay içinde ilkyardımcının güncelleme eğitimi alması ve sertifikasını yenilemesi gerekmekte. Güncelleme eğitimi, ilkyardımcının aldığı eğitimde kazandığı bilgi ve becerilerin güncel tutulmasını sağlamak amacıyla, ilk eğitimin yarısı kadar olacak şekilde düzenlenmekte. Yenileme eğitimine katılmayan ilkyardımcıların sertifikaları geçerliliğini yitirmekte.

Ofiste ilk yardım sırasında nelere dikkat etmek gerekir?

Kalabalık bir ofiste çalışıyorsanız ve işvereniniz ilk yardım konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmişse, ofiste kaza veya yaralanma durumunda derhal ilkyardımcınıza bilgi vermeli ve ona yardım etmelisiniz. İlkyardımcınızın bilgisi ve onayı olmaksızın hastaya veya yaralıya müdahale etmemelisiniz. Fakat daha küçük bir ofiste çalışıyorsanız ve ofisinizde ilkyardımcı yoksa, temel ilk yardım uygulamaları konusunda bilgi sahibi olmanızda yarar var.

İlk yardımın 3 temel uygulaması bulunmakta; koruma, bildirme ve kurtarma. İlk yardım uygulanırken hasta veya yaralı, öncelikle sert bir zemine yatırılmalı ve vücudunu sıkan giysiler gevşetilmeli. Ofisinizde eğer çok heyecanlı veya telaşlı kimseler varsa, onları çevreden uzaklaştırmalı ve bilinçsiz müdahaleleri önlemelisiniz. Ofiste ilk yardım sırasında çevresel riskleri önlemek en önemli konuların başında geliyor. İlk yardımda koruma aşamasında daha sonra, hastanın veya yaralının omuzlarına hafifçe dokunarak “İyi misin?” diye sorulur. Nefes alıp vermekte zorluk çekiyorsa, ağız içi kontrol edilir ve hava yolu açılır.

Hasta veya yaralının solunum kontrolü bak-dinle-hisset yöntemiyle sağlanır. En az 10 saniye uygulanması gereken bu yöntemde göğüs kafesinin hareketlerine bakılır, soluk sesi dinlenir, soluğu hissedilmeye çalışılır. Solunumu olduğu halde bilinci kapalıysa, koma pozisyonunu alması sağlanır. Solunumu var ve bilinci açıksa, basit sorular sorularak durumu hakkında kendisinden bilgi alınmaya çalışılır. Daha sonra, baştan ayağa değerlendirme yapılır ve dolaşım sistemi kontrol edilir, cilt rengine bakılır, kırık tespiti yapılır. Olası bir omurilik zedelenmesini önlemek için bu işlemler sırasında hareket ettirilmemesine dikkat edilir.

Bu işlemler sayesinde hastanın veya yaralının durumu hakkında hem bilgi sahibi olunur, hem de hayati tehlikeler ortadan kaldırılarak durumunun daha da kötüleşmesi önlenir. Ofiste ilkyardımcı sertifikasına sahip hiç kimse yoksa, bu basit önlemlerle iş arkadaşınızın hayatını kurtarabilirsiniz. Ve tabii, vakit geçirmeksizin 112 acil servisini arayıp yetkililere gerekli bilgileri vermelisiniz. Yetkililerle konuşurken kesinlikle heyecanlanmamalı, sordukları tüm sorulara açık ve net cevap vermelisiniz. Vereceğiniz yanlış ya da eksik bilgiler hayati riskler yaratabilir.

Tüm okurlarımıza sağlıklı, keyifli ve bol kazançlı günler diliyoruz…